آموزش تبدیل دیسک از MBR به GPT و بالعکس بدون از دست رفتن اطلاعات | فن‌آموز
یکی از مشکلات رایج کاربران هنگام نصب ویندوز یا مدیریت دیسک‌ها، پیغام‌هایی مثل “Windows cannot be installed to this disk” هست که به تفاوت بین دو نوع فرمت پارتیشن‌بندی یعنی MBR و GPT مربوط می‌شه. انتخاب فرمت مناسب برای دیسک نه‌تنها روی نصب سیستم‌عامل تأثیر می‌ذاره بلکه در عملکرد و قابلیت‌های سیستم هم نقش داره.
در این مقاله، به صورت مفصل و گام‌به‌گام یاد می‌گیری که:
- تفاوت بین MBR و GPT چیه
- چه زمانی باید از هر کدوم استفاده کنی
- و چطور دیسکت رو بین این دو فرمت تبدیل کنی، با یا بدون حذف اطلاعات
تفاوت MBR و GPT به زبان ساده
1. MBR (Master Boot Record):
معرفی شده در سال 1983
محدودیت تا 2 ترابایت حجم برای هر دیسک
فقط اجازه داشتن 4 پارتیشن اصلی (Primary) رو می‌ده
فقط با سیستم‌های BIOS کار می‌کنه
2. GPT (GUID Partition Table):
استاندارد مدرن‌تر، مخصوص سیستم‌های UEFI
پشتیبانی از دیسک‌هایی با ظرفیت بیش از 2 ترابایت
پشتیبانی از تعداد زیادی پارتیشن (تا 128 عدد در ویندوز)
مقاوم‌تر در برابر خطاهای سیستمی و پارتیشن‌بندی
| ویژگی | MBR | GPT |
|---|---|---|
| حداکثر حجم | 2 ترابایت | تا 9.4TB |
| نوع بوت | BIOS | UEFI |
| تعداد پارتیشن | حداکثر 4 | تا 128 |
| مقاومت در برابر خطا | کم | زیاد |
تشخیص نوع فرمت دیسک فعلی
قبل از تبدیل، باید بدونی که دیسک فعلیت از چه نوعیه:
روش 1: استفاده از Disk Management
- کلیدهای Win + X رو بزن و روی “Disk Management” کلیک کن.
- روی دیسک موردنظر (نه پارتیشن) راست‌کلیک کن و گزینه Properties رو بزن.
- در تب Volumes، نوع پارتیشن (MBR یا GPT) مشخص شده.
روش 2: استفاده از Command Prompt
cmd کامپیوتر رو باز کن و دستور زیر رو داخلش وارد کن :
diskpart
list disk
در لیست دیسک‌ها، اگر ستونی به نام GPT تیک داشته باشه، اون دیسک از نوع GPT هست. در غیر این صورت MBR هست.
تبدیل MBR به GPT بدون حذف اطلاعات (از طریق دستور mbr2gpt)
این روش فقط از MBR به GPT کار می‌کنه و اطلاعات ویندوز رو حفظ می‌کنه.
مراحل:
- با حساب Administrator وارد ویندوز شو.
- منوی Start رو باز کن و “CMD” رو سرچ کن. روی Command Prompt راست‌کلیک کن و “Run as administrator” رو بزن.
- دستور زیر رو وارد کن:
mbr2gpt /validate /disk:0 /allowFullOS
اگر همه‌چی درست باشه، پیام موفقیت‌آمیز دریافت می‌کنی. حالا دستور اصلی تبدیل رو بزن:
mbr2gpt /convert /disk:0 /allowFullOS
4. بعد از تبدیل، سیستم رو ری‌استارت کن و از تنظیمات BIOS، حالت Boot رو از Legacy به UEFI تغییر بده.
نکات مهم:
- این روش فقط در ویندوز 10 و 11 در نسخه‌های 64 بیتی جواب می‌ده.
- نباید چند ویندوز روی دیسک داشته باشی.
تبدیل GPT به MBR یا بالعکس با حذف اطلاعات (از طریق Disk Management)
⚠️ هشدار: این روش تمام اطلاعات دیسک رو پاک می‌کنه!
مراحل:
- Win + X > Disk Management
- روی دیسک مورد نظر راست‌کلیک کن و تمام Volumeها (پارتیشن‌ها) رو حذف کن.
- بعد از اینکه دیسک کاملاً Unallocated شد، راست‌کلیک کن:
- اگر دیسک MBR بود: گزینه “Convert to GPT Disk”
- اگر دیسک GPT بود: گزینه “Convert to MBR Disk”
استفاده از نرم‌افزارهای گرافیکی (AOMEI / MiniTool)
اگر نمی‌خوای اطلاعاتت پاک بشه و تبدیل دوطرفه می‌خوای، این نرم‌افزارها خیلی راحت‌ان:
نرم‌افزار AOMEI Partition Assistant:
- نصب و اجرا کن.
- روی دیسک موردنظر راست‌کلیک کن و گزینه “Convert to GPT/MBR” رو بزن.
- Apply و سپس Restart
نرم‌افزار MiniTool Partition Wizard:
مراحل تقریباً مشابهه؛ رابط گرافیکی قوی داره و بدون از دست رفتن اطلاعات تبدیل انجام می‌ده.
جمع‌بندی
حالا دیگه تفاوت MBR و GPT، مزایا و معایبشون، و روش‌های مختلف تبدیل بینشون رو بلدی. اگه تازه ویندوز نصب می‌کنی یا دیسک جدیدی اضافه کردی، با این آموزش می‌تونی بهترین فرمت پارتیشن‌بندی رو انتخاب کنی.
🟢 پیشنهاد ما برای سیستم‌های جدید و دیسک‌های بزرگ: GPT + UEFI
برای سوالات بیشتر، حتماً در کامنت‌ها بپرس یا به بخش فن‌آموز در سایت سیگنال کامپیوتر سر بزن!
اولین دیدگاه را ثبت کنید